Nadczynność tarczycy

Nadczynność tarczycy jest to choroba, która objawia się nadmiernym wydzielaniem hormonów tarczycy. Choroba ta daje uciążliwe objawy i może doprowadzić do przełomu tarczycowego. Nadczynność tarczycy (hipertyreoza) pojawia się, gdy tarczyca wydziela zbyt dużą ilość hormonów: tyroksyny (T4), trijodotyroniny (T3) i kalcytoniny. Tyreotoksykozą określa się właśnie skutki nadmiaru hormonów tarczycy w organizmie. W Polsce około 1-2% dorosłych cierpi na tę chorobę, z czego pięciokrotnie częściej dotyka ona kobiet.

Istnieje kilka istotnych przyczyn zachorowania na nadczynnoścć tarczycy. Zalicza się do nich:

• chorobę Gravesa–Basedowa,
• wole guzkowe toksyczne i wole rozlane toksyczne,
• choroby zapalne tarczycy, czyli przewlekłe autoimmunologiczne zapalenie tarczycy i podostre zapalenie tarczycy,
• guzy przysadki mózgowej wydzielające TSH.

Bardzo ważne jest zwrócenie uwagi na niepokojące objawy nadczynności tarczycy, takie jak:

• nadwrażliwość na ciepło i nadmierną potliwość,
• drażliwość i nerwowość,
• drżenie palców,
• kołatanie serca,
• osłabienie mięśni nóg,
• niechęć do wysiłków fizycznych i intelektualnych,
• zahamowanie wzrostu,
• dolegliwości skórne, np. na podudziach i stopach pojawiają się czerwone i mocno swędzące plamy, a nad kostkami u nóg pojawia się opuchlizna,
• pogarsza się kondycja włosów i paznokci,
• mogą występować duszności,
• nieregularne miesiączki,
• utrata masy ciała,
• zaburzenia trawienne – biegunki lub zaparcia,
• wytrzeszcz oczu,
• pojawia się łzawienie oczu,
• u dzieci – przyspieszenie wzrostu.

Gdy zauważymy któryś z objawów, musimy zgłosić się do lekarza. Ten, aby zdiagnozować nadczynność tarczycy:

• przeprowadza badanie palpacyjne tarczycy,
• zwiększa poziom fT3 i fT4,
• sprawdza poziom TSH i przeciwciał anty-TSHR, anty-TPO i anty-Tg,
• robi USG tarczycy,
• robi scyntygrafię tarczycy.

Leczenie nadczynność tarczycy polega na:

• zażywaniu leków przeciwtarczycowych (tyreostatyków), których celem jest zmniejszenie ilości wydzielanych hormonów, a także zażywanie beta-blokerów, które łagodzą objawy nadczynności tarczycy,
• podawaniu jodu radioaktywnego,
• wycięciu tarczycy – jednak wskazaniem do przeprowadzenia tej operacji jest rak tarczycy lub duże wole, które uciskają tarczycę. Po operacji u chorych występuje niedoczynność tarczycy, którą leczy się preparatami tyroksyny, niedoczynności tarczycy nie da się wyleczyć.

Chorzy, którzy cierpią na nadczynność tarczycy, powinni:

• unikać produktów, które mogą obciążać przewód pokarmowy, takich jak: kapusta, brukselka, groch, soja, orzechy, migdały czy kasze gruboziarniste,
• zrezygnować z ostrych przypraw – papryki, pieprzu, chili i zastąpić je przyprawami łagodnymi, takimi jak: wanilia, koper, kminek, pietruszką, lubczyk, majeranek, cynamon.

Całkowite wyleczenie zależy przede wszystkim od przyczyny nadczynności tarczycy. W przypadku leczenia jodem promieniotwórczym lub po operacji usunięcia tarczycy u chorych często występuje niedoczynność tarczycy, która wymaga leczenia już do końca życia. Żeby uniknąć zachorowania, należy zadbać o wzbogacenie swojej diety w jod i przyjmować go w odpowiedniej ilości. Innym ważnym czynnikiem jest zrezygnowanie z palenia papierosów.